Odlazak na redovne sistematske preglede počinje u školskoj dobi, nastavlja se u adolescentskoj, ali u starijoj dobi često na to zaboravljamo iako bi to trebala biti rutina tokom radno aktivnog dijela života, pa i kada odemo u penziju. Postoje dobne granice kada bi se pri sistematskom pregledu pažnja trebala usmjeriti na pojedine organe.
Tako je, na primjer, za prostatu potrebno određivanje PSA (prostata specifičnog antigena) nakon 50. godine života za sve muškarce, odnosno 45. godine ako postoji pozitivna porodična anamneza na karcinom prostate. Slično vrijedi i za karcinom debelog crijeva, a prva kolonoskopija preporučuje se nakon 50. godine, bez obzira na simptome.
U većini preporuka naglašava se važnost redovnih sistematskih pregleda jednom godišnje, a cilj im je otkrivanje rizičnih uticaja bolesti dok oni još nisu vidljivi.
Najviše je dijagnostifikovanih tumora testisa u 20-im i 30-im godinama života. Osim određenih nalaza krvi i urina te kliničkog pregleda, urolozi naglašavaju važnost prevencije i pregleda testisa jer je u tim godinama najveća mogućnost nastanka tumora. Prevencija počinje redovitim mjesečnim samopregledima, a sistematski pregled morao bi u tim godinama obuhvatati i ultrazvučni pregled.
Kardiovaskularne bolesti vodeći su uzrok smrti u zreloj dobi, u 40-ima i 50-ima, pa bi se osim pregleda prostate (klinički pregled, određivanje PSA i ultrazvuk) i debelog crijeva (hemocult test, kolonoskopija), pažnja trebala posvetiti i rizičnim kardiovaskularnih bolesti koje su vodeći uzrok obolijevanja i smrti (određivanje holesterola, triglicerida, RTG srca i pluća, EKG, krvni pritisak i sl.).
Postoje mnogi simptomi bolesti koji naizgled mogu biti bezazleni, ali i alarmantni. Nažalost, simptome mnogih zloćudnih bolesti kasno prepoznajemo, kada je bolest već u poodmakloj fazi. Nenamjerni gubitak težine u kratkom periodu, loše opšte stanje organizma, krvarenje u različitim organskim sastavima (mokraća, stolica, disajni put), bolovi ili rastuća tvorba pojedinog dijela tijela samo su neki od simptoma koji najčešće alarmiraju da se pacijent javi doktoru, upozoravaju doktori.
Zato je naročito važna prevencija, odnosno zdrav način života, raznolika i zdrava prehrana, dovoljan unos tekućine, fizička aktivnost primjerena godinama te izbjegavanje bilo kojeg oblika zavisnosti (alkohol, nikotin, narkotici…).
MH
