Pad nataliteta se percipira i kao glavni uzrok starenja populacije.
-Analizirajući podatke o strukturi lica starijih od 65 godina iz popisa 2013.godinu i procjene stanovništva za 2017., vidi se da stanovništvo RS ubrzano stari, bilo da se posmatra porast broja starijih od 65 godina ili njihov udio u ukupnoj populaciji. Podaci pokazuju da je, za četiri godine, učešće starijih lica od 65 i više godina poraslo za više od jedan procenat, što ukazuje na ubrzano demografsko starenje – upozorava se u nacrtu Strategije za unapređenje položaja starijih lica u RS za period od 2019. do 2028. godine.
Udio lica starijih od 65 godina u ukupnoj populaciji RS, na osnovu rezultata popisa stanovništva iz 2013. godine, bio je 17,12 posto, dok je prema procjenama za 2017. već povećan na 18,94 posto.
Konstantan porast broja osoba treće dobi u ukupnoj i u populaciji radno sposobnog stanovništva ima znatne implikacije po većinu zemalja, a posebno u održivosti postojećih formalnih i neformalnih modeliteta pružanja podrške starijim.
U predloženoj strategiji se naglašava da su osnovni problemi s kojima se susreću osobe te starosne dobi mala mjesečna primanja ili nedostatak bilo kakvih primanja, povećani troškovi života, visoki morbiditeti kardiovaskularnih i malignih oboljenja i s njima povezani mortaliteti, visoka učestalost senzornih i fizičkih invaliditeta, te neuroloških i mentalnih poremećaja.
Takođe, na starije se, uglavnom, gleda kao na korisnike penzionog sistema, kao i zdravstvene i socijalne zaštite, čime se ističu njihovi troškovi, umjesto da se posmatraju kao resurs za unapređenje kapaciteta u zajednici.
Spadaju u kategoriju lica koja su najranjivija na socijalnu isključenost, a posebno kada se radi o onima koji nisu ostvarili pravo na penziju, kao i o licima sa minimalnim ukupnim primanjima i njihovoj ograničenoj mogućnosti učestvovanja na tržištu rada, što ih čini izloženima riziku od siromaštva.
U RS ima i 17,4 posto lica starijih od 65 godina, koja su bez prihoda i oko šest procenata onih čiji je izvor prihoda poljoprivreda.
-S obzirom na visinu prosječne penzije, evidentno je da nemaju dovoljne prihode da pokriju osnovne životne troškove. Situacija se usložnjava kada se radi o samačkim domaćinstvima kod kojih većina prihoda odlazi na režijske troškove, često ostavljajući starija lica bez adekvatnih sredstava za nabavku prehrambenih proizvoda ili lijekova – ukazuje se u strategiji, koju će razmatrati poslanici Narodne skupštine RS 16.aprila.
Osnovni cilj tog dokumenta je unapređenje kvalitete života starijih lica.
Među strateškim ciljevima je smanjenje siromaštva kod starijih, unapređenje njihove socijalne i zdravstvene zaštite, kao i prevencija nasilja nad tim licima.
(Fena)
