Koja vam je prva asocijacija kada pomislite na Strazbur?
Nepravda, tužbe, Sud za ljudska prava, rezolucije, odluke, Evropski parlament, Savet Evrope, demokratija, vladavina prava….
Da, Strazbur je sve to, on je istinsko srce Evrope: sedište najstarije panevropske organizacije – Saveta Evrope, koja postoji od 1949. godine i okuplja 800 miliona Evropljana; sedište najpoznatije institucije te organizacije, Evropskog suda za ljudska prava, koji za mnoge građane Starog kontinenta predstavlja poslednju nadu da ostvare svoje pravo na pravdu; sedište parlamenta Evropske unije, u čijim klupama sede poslanici 27 zemalja članica.
Ali to nije sve.
Ova razglednica pružiće vam jedan drugačiji pogled na Strazbur koji je, zbog njegovog evropskog značaja, pomalo skrajnut.
Strazbur je prestonica francuskog regiona Alzas, ali pre svega grad jedinstvene lepote, bogate istorije i kulture, zbog čega je na listi svetske kulturne baštine Uneska.
To je grad umetnosti, sa jedinstvenom asimetričnom gotskom katedralom koja oduzima dah, ali i grad bajkovitog alzaškog šarma, šarenih kućica sa strmim krovovima i prozorima prepunim visećih muškatli, koje se ogledaju u isprepletenim rečnim kanalima.
Zbog burne istorije i činjenice da je često bio pod vlašću susedne Nemačke, to je duboko bikulturalan, ali i multikulturalan grad.
U Strazbur se zaljubljujete već na prvi pogled.
Šetnja kaldrmom najpitoresknijeg kvarta Ptit Frans, “mala Francuska”, ili plovidba turističkim brodićima po mnogobrojnim kanalima reke Il, na kojima je smešten, nezaboravan je doživljaj.
Sličnu atmosferu starog autentičnog Alzasa, sa prizorima zbog kojih nećete ispuštati iz ruku foto aparat, pružiće vam i obližnji gradić Kolmar.
Ne propustite da u brojnim restorančićima na koje koje ćete u toj četvrti nailaziti probate lokalne alzaške specijalitete: šukrut – dinstani kiseli kupus, nalik na podvarak, sa mesom ili kobasicama, ili tart flambe – izuzetno ukusnu lokalnu verziju pice, sa vrlo tankim testom premazanim bešamel sosom i posutim lukom i slaninicom, ali i sirom, pečurkama, dimljenim lososom ili raznim drugim sastojcima, u zavisnosti od mašte šefa kuhinje.
Ipak, najprepoznatljivije obeležje Strazbura nisu ni moderne zgrade Saveta Evrope, Evropskog suda, Evropskog parlamenta, ni Ptit Frans, ni tart flambe.
To je veličanstvena, neponovljiva, obogotvorena katedrala Notr Dam, koja se smatra jednim od najvećih remek-dela gotike, iako u sebi sadrži mešavinu više stilova.
Njena gradnja započeta je 1015. godine, nastavljena 1190, a završena 1439.
Glavni arhitekta zaslužan za sadašnji izgled katedrale je Ervin fon Štajnbah, od kraja 13. veka do smrti 1318, kada su sprovođenje njegovih ideja u delo nastavili njegov sin, pa potom i unuk.
Ipak, njihovi naslednici su kasnije, umesto originalnog projekta sa dva tornja, sagradili samo jedan oktagonalni, visok 142 metra, zbog kojeg je ova građevina, punih 227 godina, sve do 1874, bila najviša građevina na svetu.
Gete je ovu čipku u kamenu opisao kao “uzvišeno visoko, široko rasprostranjeno drvo Božije”.
Ime grada menjalo se kroz vekove. Prvi put se pominje 12. godine p.n.e. pod rimskim imenom Argentoratum – u slobodnom prevodu “srebrna tvrđava”.
Kasnije se ime menja u Stratenburgum, ili na nemačkom Štrasburg, tj. “grad na raskrsnici puteva”.
Mnogi događaji od izuzetnog značaja za francusku, ali i svetsku istoriju i kulturu vezuju se za ovo mesto.
Stratenburgum je grad u kojem su 842. godine Karlo Ćelavi i Ludvig Nemački potpisali sporazum o savezništvu, koji se smatra najstarijim pisanim dokumentom na starofrancuskom jeziku.
Strazbur je bio i jedan od prvih centara štamparske industrije. Pretpostavlja se da je upravo tu, dok je živeo u tom gradu, oko 1436. godine, Johan Gutenberg napravio prototip štamparske mašine. Jedan od najpoznatijih trgova u centru Strazbura nosi njegovo ime i spomenik.
U Strazburu je 1792. godine pesnik, kompozitor, oficir i ratnik Klod Žozef Ruže d Lil napisao himnu Rajnske armije, koja će kasnije postati poznata pod imenom “Marseljeza“, kada dobrovoljci iz tog grada budu pobednički umarširali u Pariz. Od 1795. postaće i zvanična himna Francuske.
Današnji Strazbur je najlepša moguća sublimacija tradicionalnog i modernog, istorijskih spomenika i savremenih arhitektonskih remek-dela.
Istovremeno je pravi porodični mirni gradić sa oko 300 hiljada stanovnika, brojnim parkovima i mestima za šetnje i boravak u prirodi. Neki bi rekli, pomalo “penzionerski”.
Geografski položaj grada pruža neiscrpne mogućnosti za izlete tokom vikenda. Na raspolaganju su vam Kolmar, Rikvir i ostala sela ili vinske rute Alzasa, obližnja mondenska nemačka banja Baden Baden sa svojim “karakalama” – izvorima i bazenima lekovite vode, zatim prelepi Bazel u Švajcarskoj, Frajburg u Nemačkoj, a železnicom možete začas i do Luksemburga ili Pariza.
Strazbur svakako spada u one gradove u koje, kada jednom odete, uvek poželite da im se opet vratite.
Zato ubacite novčić u fontanu, zažmurite i….
