Prije nego što je Volfgang počeo da piše prve kompozicije, njegova starija sestra Marija Ana Mocart, koju su zvali Nanerl, već dokazala kao čudo. Njih dvoje su kao djeca nastupali po Evropi.
“Ima kritika koje hvale Nanerl, ona je čak prva i zaradila novac od nastupa”, piše glumica i kompozitorka Silvija Milo. U jednoj kritici iz 1763. ime Marije Ane je neodvojivo od Volfgangovog.
“Zamislite 11-godišnju djevojčicu koja izvodi najteže sonate i koncerte najvećih kompozitora na čembalu ili klaviru, uz preciznost, nevjerovatnu lakoću i besprijekoran ukus. Zadivila je mnoge”, piše u kritici.
Publika u 18. vijeku je za Volfganga Amadeusa Mocarta i čula kao za jednu polovinu vunderkind dua. Vremenom je sestra izbrisana sa slike. Ona se ne pojavljuje ni u filmu Miloša Formana “Amadeus”, o njoj nismo učili u školama, i tek nedavno je počela ponovo da intrigira ljude iz svijeta umjetnosti.
“Dok sam odrastala, znala sam da ću biti violinistkinja, a ni u istoriji muzike ni u mom repertoaru nije bilo ženskih kompozitora”, priča Silvija. Ona je za Mocartovu sestru saznala kada je vidjela njihov porodični portret.
Na slici Nanerl i Volfgang sjede jedno pored drugog za čembalom, a pored stoji njihov otac Leopold. Nanerl ima ogromnu, čudnu frizuru na vrh sićušne glave. Kad smo već kod frizure, Nanerl je bratu pisala u njihovom šaljivom maniru: „Pišem vam sa erekcijom na glavi i veoma se plašim da ću zapaliti kosu.”
Kada je otkrila Mocartovu sestru, Milo je počela da kopa kroz istorijske arhive i da čita sve što joj je dolazilo pod ruku, uključujući i intimna pisma. Tako je na osnovu tog istraživanja nastao pozorišni komad “The Other Mozart”. U svom eseju koji je pisala za “Guardian” ona piše o Nanerlinoj sudbini: “Ostavljena je u Salcburgu kada je napunila 18. Djevojčice su mogle da nastupaju i putuju, ali bi djevojke i žene koje bi to činile imale lošu reputaciju. Otac je na turneje nastavio da vodi samo Volfganga. Nanerl više nikada nije bila na turneji.”
Znamo da je komponovala muziku, ali nijedna od njenih kompozicija nije preživjela. Ipak, jedan australijski istraživač je tvrdio da je našao Nanerlin muzički rukopis i to kao dio kompozicija koje je Volfgang koristio za vježbanje.
Ima i onih koji tvrde da je Mocartova sestra, koja je od njega bila starija pet godina, ostavila dubok trag na njegovo izvođenje muzike.
Godine 2011. je snimljen i igrani film “Mocartova sestra” koji se poigrava činjenicama ali uprkos tome osvjetljava nepoznatu priču o nepravedno zaboravljenoj istorijskoj ličnosti.
Poslije ovakvih priča, neminovno je sebi postaviti pitanje – za koliko talentovanih žena iz prošlosti nikada nismo čuli samo jer su bile žene? I koju cihenu smo kao civilizacija platili zbog toga? Čini se preveliku.
Noizz.rs
