Koliko visoku temperaturu ljudsko tijelo može da podnese

Visoke ljetne temperature izrazito su neprijatne i prava je sreća što tokom godine postoji samo ograničen broj dana sa ovakvim, ekstremnim temperaturama (mada se broj takvih dana značajno povećao zbog klimatskih promjena).

Još od NASA studije iz 1958. godine, ustanovljena je komforna zona temperature između 4 i 35 stepeni Celzijusa, u kojoj, kad vlažnost ne prelazi 50 odsto, ljudi mogu da borave neograničeno dugo. No, kad se nađe izvan ove zone, koliko visoku temperaturu ljudsko tijelo može da podnese?

Uprkos brojnim, mahom vojnim, istraživanjima na ovo pitanje nema jednog opšteg, a preciznog odgovora. Različite osobe mogu da izdrže različite temperaturne ekstreme, a to zavisi i od načina oblačenja, fizičkih aktivnosti, strujanja vazduha i zaklonjenosti od sunca. I prije svega, od vlažnosti vazduha. Pri vrlo visokoj relativnoj vlažnosti vazduha čovjek može biti ugrožen već na 36 stepeni Celzijusa, dok u pustinjama, gdje je vazduh izuzetno suv, ljudi mogu desetak minuta da izdrže i na temperaturi od 60 stepeni.

Kako bi održao tjelesnu temperaturu na oko 37 stepeni, organizam pri visokim temperaturama vazduha suvišnu toplotu oslobađa prije svega kroz isparavanje, odnosno znojenjem. Međutim, ako je relativna vlažnost oko njega visoka, isparavanje je usporenije i čovjek doživljava da je spoljna temperatura viša od one koju mjere termometri.

Zbog toga se u prognozi i koristi takozvani toplotni indeks kakav od 1978. primjenjuje američka, kao i većina evropskih meteoroloških organizacija, a između ostalih i RHMZS. U Kanadi je još od 1965. u upotrebi takozvana Humidex skala, dok se danas vaši telefoni oslanjaju na RealFeal skalu kompanije AccuWeather.

Ustaljeno se smatra da na temperaturi višoj od 54 stepena Celzijusa ljudskom organizmu neizbježno slijedi toplotni udar. Ovaj oblik hipertermije može da se dogodi i na daleko nižim temperaturama, a na to mogu da utiču lijekovi, alkohol, starost, ali i druge okolnosti. Sportisti koji se takmiče na toploti mogu biti u opasnosti, a statistike bilježe da su česte žrtve toplote djeca zaboravljena u nerashlađenim automobilima.

Toplotni udar je ekstremno stranje termičkog stresa i dovodi do rasta tjelesne temperature za svega nekoliko minuta, vrtoglavice, krvarenja, kolapsa kardiovaskularnog sistema, konvulzija, kome, otkazivanja mišića i organa i u najtežem slučaju, do smrti.

Naravno, pri ovdašnjim temperaturama, ma kako bile neprijatne, ne treba da brinete sve dok boravite u provjetrenim, vještački rashlađenim prostorijama, uzimate dovoljno tečnosti i izbjegavate direktno izlaganje suncu u najtoplijem dijelu dana.

(nationalgeographic.rs)