Jama Batagaj se utrostručila u periodu od 1991. do 2018. godine, a posledice toga bi mogle da budu strašne.
Mrtve biljke i životinje koje su bile zamrznute u permafrostu počinju da se raspadaju i izbacuju ugljen dioksid i metan u atmosferu.
Fotografije iz svemira koje prikazuju ogromnu rupu koja izbija na površinu iz zemlje u Sibiru dokazuju da ona brzo raste, što je zabrinulo naučnike. Šezdesetih godina prošlog vijeka rupa je bila jedva vidljiva na satelitskim snimcima s kojih je skinuta oznaka tajnosti, a danas je ogromna provalija sa strmim liticama – utrostručila se od 1991. do 2018. godine, objavio je Američki geološki institut, a prenosi Business Insider .
Krater Batagaj, poznat i kao Batagajka ili “vrata pakla”, predstavlja mnogo veći i često nevidljiv problem koji pogađa čitavu planetu. Naime, Arktik se zagrijava brže od ostatka Zemlje, a to brzo topi permafrost – debeli sloj tla koji je trajno zamrznut – barem je tako bilo.
No, spomenuti Batagaj zapravo uopće nije krater, već najveće svjetsko “retrogresivno otapanje” ili jama koja nastaje kada otapanje permafrosta uzrokuje urušavanje tla, što rezultira stvaranjem klizišta.
“Permafrost nije, recimo to tako, najfotogeničniji subjekt. To je u osnovi zamrznuta zemlja pod zemljom, koju po definiciji često ne možete vidjeti osim ako nije izložena na neki način, kao ovdje”, rekao je geofizičar Roger Michaelides za Business Insider . sa Univerziteta Washington u St. Louis.
Dakle, pećina Batagaj je znak onoga što je pred nama. Kako se permafrost otapa, sve mrtve biljke i životinje koje su stoljećima bile zamrznute u njemu počinju se razlagati, oslobađajući ugljični dioksid i metan u atmosferu. Ovi snažni plinovi zadržavaju toplinu i uzrokuju još veći porast globalne temperature i pokreću još brže otapanje permafrosta. A taj začarani krug mogao bi imati strašne posljedice. Inače, permafrost pokriva 15% kopna na sjevernoj hemisferi i sadrži dvostruko više ugljika od atmosfere.
Ako industrije i zemlje ne obuzdaju vlastite emisije, topljenje permafrosta moglo bi emitovati istu količinu plinova koji zagrijavaju kao velika industrijska nacija do 2100. godine, prema jednoj studiji.
„Još mnogo toga ne znamo o ovoj povratnoj sprezi, ali postoji potencijal za velike promjene u klimatskom sistemu koje se dešavaju u vrlo, vrlo brzim geološkim vremenskim razmjerima“, rekao je Michaelides. Ukratko, topljenje permafrosta moglo bi brzo pogoršati klimatsku krizu.
U studiji objavljenoj u junu u prestižnom časopisu Geomorphology, istraživači su koristili podatke sa satelita i dronova kako bi napravili 3D modele Batagajke i izračunali njenu ekspanziju tokom vremena. Otkrili su da se njegova zapremina svake godine povećava za oko milion kubnih metara. Izračunali su i da se iz jame godišnje ispusti 4.000 do 5.000 tona ugljika, što je gotovo jednako godišnjim emisijama 1.700 do 2.100 američkih domaćinstava.
Jutarnji.hr
