To je svetski najveći krater permafrosta, zemljišta koje se nalazi na temperaturi od nula stepeni Celzijusovih ili ispod nje u periodu od dve ili više godina.
Krater je počeo da se formira nakon što su raščišćene okolne šume 1960-ih.
Scientists to extract ancient bacteria and viruses from Batagai depression in bid to create new antibiotic range. Expedition to the world’s biggest permafrost ‘crater’ in Yakutia seeks secret of taming antimicrobial resistance https://t.co/AXsBDeR8bZ pic.twitter.com/5zYkkV7TPf
— The Siberian Times (@siberian_times) March 4, 2021
Lokalni stanovnik i istraživač kratera Erel Stručkov rekao je za Rojters da je krater počeo da se formira sedamdesetih godina prošlog veka i da se u poslednje vreme sve brže širi.
Neki lokalni stanovnici nazivaju krater Batagajka “kapijom u podzemni svet”, a poznat je i kao “usta pakla”.
Naučnici kažu da se teritorija Rusije zagreva najmanje 2,5 puta brže nego ostatak sveta, pri čemu se topi davno zaleđena tundra koja pokriva oko 65 odsto kopnene mase te zemlje i oslobađaju se gasovi koji izazivaju efekat staklene bašte.
Photo of the Day | The Batagaika crater near the town of Batagai in Siberia, Russia was formed by thawing permafrost. The crater first appeared in the 1960s and is growing at a rate between 10 and 30 meters per year. See more by @KatieOrlinsky for @NatGeo: https://t.co/V8F4PogXxj pic.twitter.com/8Q7zygulDH
— World Press Photo (@WorldPressPhoto) February 7, 2022
Vodeci istraživač u Institutu za permafrost u Jakutsku Nikita Tananajev rekao je za Rojters da će u budućnosti sa porastom temperatura biti sve više takvih kratera sve dok večni led potpuno ne nestane.
Otapanje permafrosta već je ugrozilo gradove i naselja širom severne i severoistočne Rusije, dovodeći do pucanja cevovoda, kuća i oštećenja puteva.
Opasnost od gasova
Batagajka krater iz svoje utrobe ispušta ogromne količine opasnog gasa prilikom širenja, a on može da predstavlja opasnost za celu planetu.
Profesor Džulijan Marton, geolog Univerziteta u Saseksu, kaže za Independent da zbog širenja dolazi do otpuštanja velikih količina metana koje zagrevaju Zemlju.
“Kako klima postaje toplija, permafrost će se sve više topiti i razvijaće se ovakvi ‘termokarsti’. Pojavljivaće se sve više ovakvih kratera i erozija na površini tla u hladnijim oblastima” kaže Marton.
Dr Kristofer Fogvil sa Univerziteta u Novom Južnom Velsu, smatra da je otpuštanje većih količina metana iz oblasti permafrosta, veliki razlog za brigu.
Krater Batagajka se meri od 1980-ih i trenutno je dugačak oko kilometar i dubok 86 metara. Otvorena Zemlja otkriva slojeve tla stare između 120.000 i 200.000 godina, a prema preliminarnom datiranju najnižeg mogućeg sloja do 650.000 godina. To ga čini najstarijim neotkrivenim potopljenim područjem u Evroaziji. Krater se širi i raste za 20 do 30 metara godišnje, a to će se nastaviti dok se tlo ne slegne.
Zaleđeni delovi zemlje, peska i kamenja ponašaju se kao zamrzivač koji čuva brojne ostatke biljaka i životinja, ne dozvoljavajući im da se raspadnu i više hiljada godina. To omogućava da se dobije uvid u prošlost. Svaki novootkriveni sloj kratera je kao geološki snimak koji naučnicima otkriva kako su permafrost i površinska vegetacija reagovali tokom istorije na toplotu i hladnoću.
Tako se, na primer, s vremena na vreme, pojavi vest da je u permafrostu Sibira pronađena određena (zaleđena) životinja, koja može biti stara i nekoliko desetina hiljada godina.
Međutim, topljenje leda može da oslobodi i neke dosad nama nepoznate stvari.
Oslobađaju se virusi i bakterije koje mogu ponovo da ožive. Vrlo je moguće da su mnogi virusi do sada nepoznati čovečanstvu.
