Ako je vjerovati prognozama, izgleda da ćemo ove godine imati hladniju jesen sa više padavina.
Ranije je Svetska meteorološka organizacija također objavila da bi vremenski obrazac El Ninjo, koji može da izazove ekstremne uslove kao što su šumski požari i tropski cikloni, kasnije ove godine trebalo da se pretvori u generalno hladnije uslove La Ninja, a i prva dugoročna vremenska prognoza za jesen ide u tom pravcu.
Andrej Flis, stručnjak specijalizovan za dugoročnu prognozu, objavio je na stranici Severe Weather Europe kakvo nas vrijeme očekuje u narednim mjesecima. Flis je najavio povratak La Ninje u Tihi okean, što će, kako kaže, uticati na jesenje vremenske prilike na sjevernoj hemisferi, posebno u Sjevernoj Americi, a taj uticaj će se nastaviti i tokom zime 2024/2025.
Meteorološka jesen obuhvata tri mjeseca: septembar, oktobar i novembar. To je prijelazni period između najtoplijeg i najhladnijeg dijela godine. Kao što je pomenuto, La Ninja će biti važan faktor za jesenje vremenske prilike ove godine.
Šta donosi La Ninja?
Tokom La Ninje, pasati duhaju velikom snagom po cijelom Tihom okeanu. Istovremeno guraju površinski sloj okeana niz vjetar i izazivaju uzlaznu struju u moru i smanjenje površinske temperature u centralnom i istočnom dijelu Tihog okeana. Pošto se topla površinska voda pod uticajem vjetra kreće ka zapadu, nivo mora je podignut na zapadu, a spušten na istoku, a termoklina je nagnuta u suprotnom smjeru. Ovo pogoduje stvaranju oblasti visoke površinske temperature u zapadnom dijelu ekvatorijalnog Tihog okeana, što zauzvrat podržava uzlazno kretanje u atmosferi iznad mora. Kretanje naviše zahvata vlažan vazduh koji pasati donose u zapadni dio Tihog okeana, a to omogućava pojavu obilnih padavina. Visinski vazduh se vraća na istok, gdje se spušta iznad područja niske površinske temperature, navodi Večernji list.
Flis, s druge strane, objašnjava da La Ninju karakterišu niže temperature u centralnom i istočnom dijelu tropskog Tihog okeana. Ova pojava mijenja obrasce kiše i vazdušnog pritiska, što utiče na vremenske prilike širom svijeta. Trenutno se bilježe hladnije površinske temperature okeana, što ukazuje na razvoj La Ninje. Ovo doprinosi stabilnim i suhim uslovima u istočnom Pacifiku, dok u zapadnom Pacifiku uzrokuje češće oluje i obilne kiše. Povratak La Ninje ove jeseni i zime znači da će vremenski obrasci biti slični onima iz prošlih godina kada je La Ninja bila aktivna.
Na primer, Sjeverna Amerika može očekivati niže temperature u dijelovima Aljaske i Kanade i toplije uslove u zapadnim dijelovima SAD-a. Evropa bi, s druge strane, mogla imati hladnije vrijeme zbog preovlađujućih sjevernih vjetrova. Na padavine će uticati i La Ninja. U Evropi se manje kiše očekuje na zapadu, dok će u centralnim i istočnim krajevima biti više padavina.
Hladniji signal za jugoistočnu Evropu
Andrej Flis se potom fokusirao na dugoročnu prognozu za jesen 2024. godine, objašnjavajući da se ona zasniva na dva glavna modela: ECMWF modelu iz Evrope i NMME modelu iz Sjeverne Amerike.
„Ovo samo pokazuje/nagovještava kako bi vremenski obrasci mogli da izgledaju u 40-60% vremena tokom sezone. ECMWF model se smatra jednim od najpouzdanijih modela dugoročnih prognoza. Na osnovu više od decenije našeg iskustva, to je veoma dobar i široko korišten sistem sezonske prognoze s razlogom, ali nijedna dugoročna/sezonska prognoza se ne može smatrati ‘pouzdanom’“, upozorava stručnjak.
Model ECMWF, napominje, pokazuje topli signal za veći dio sjeverne hemisfere, posebno za zapadni dio SAD-a i sjevernu i centralnu Evropu, dok se hladniji signal očekuje za jugoistočne dijelove SAD-a i jugoistočnu Evropu.
“Prvo, gledajući Evropu, možemo vidjeti površinske temperature toplije od normalnih na većem dijelu kontinenta. Ovo je zbog oblasti visokog pritiska iznad sjevernog Atlantika koja se proteže u Evropu, što pokazuje prognoza pritiska ECMWF. Prognoza padavina pokazuje suhu jesen u većem dijelu južne, zapadne i dijelove centralne Evrope. Istovremeno, predviđa se da će zona niskog pritiska donijeti više padavina u sjevernim dijelovima i iznad Velike Britanije i Irske“, ističe Flis.
NMME sistem kombinuje nekoliko različitih modela i pokriva više mogućih scenarija, ali nedostatak je što se dosta toga može promijeniti u dužem periodu. Tek, prema njemu, prognoza površinskih temperatura u Evropi pokazuje toplije od prosjeka oblasti u južnim i istočnim dijelovima kontinenta. Centralni i zapadni dijelovi pokazuju normalne jesenje temperature tokom cijele sezone. Što se padavina tiče, predviđaju se uglavnom vlažniji jesenje uslovi širom sjevernih i centralnih dijelova kontinenta.
