Ove retke ptice su ugrožene zbog brojnih faktora, uključujući uništavanje njihovog prirodnog staništa, lov i trovanje.
Izumiranje ove moćne grabljivice je potencijalni problem koji bi trebalo izbeći zbog očuvanja ravnoteže u prirodi.
Kako izgleda beloglavi sup?
Beloglavi sup odnosno Gyps fulvus je velika i impozantna ptica grabljivica koja pripada porodici Accipitridae. Njegova krila mogu biti duga i do tri metra, što ga čini jednom od najvećih vrsta supova. Težina beloglavih supova kreće se od 7 do 9 kilograma, dok im raspon krila može dostići i do 2.8 metara.
Perje beloglavih supova je uglavnom tamne boje, s crnim krilima i repom, dok su glava i vrat beli. Na vrhu glave nalazi se kožni nabor, koji je nazvan supovim kaputom, a kljun je moćan i zakrivljen, a oči su im velike i žute. Mladi beloglavi supovi su tamniji od odraslih jedinki i imaju karakteristično perje na glavi, koje podseća na kapu. Mladi supovi polako dobijaju svoje karakteristične bijele mrlje na glavi tokom godina.
Gde živi beloglavi sup u Srbiji?
Beloglavi sup je vrsta ptice grabljivice koja je rasprostranjena na području Južne Evrope, Afrike i Azije. U Srbiji, beloglavi sup se uglavnom može naći u planinskim predelima, posebno u kanjonima reke Drine i reke Uvac. Staništa beloglavih supova u Srbiji su uglavnom stenovite klisure, visoke planine i šume, gde se ove ptice gnezde i traže hranu. Nacionalni park Uvac, koji se nalazi na granici Srbije i Crne Gore, smatra se jednim od najvažnijih staništa beloglavih supova u Evropi. Takođe, postoji i određeni broj beloglavih supova u rezervatu Peštersko polje.
Ovo područje predstavlja prirodni rezervat za mnoge vrste divljih životinja, uključujući i ove moćne ptice grabljivice. Beloglavi supovi se uglavnom gnezde na nepristupačnim liticama, a njihova gnezda su velika i čvrsta.
Ova moćna ptica za svoje stanište preferira područja s malo ljudske aktivnosti, te ih svaka ljudska intervencija čini veoma osetljivim. Nažalost, uništavanje prirodnog staništa beloglavih supova je jedan od glavnih razloga zašto su ove ptice ugrožene u Srbiji i Evropi. Gubitak staništa, lov i trovanje su glavni faktori koji ugrožavaju opstanak ove vrste u prirodi. U prilog tome koliko su te životinje ugrožene, govori i primer beloglavog supa po imenu Darko, za koga su mislili da je mrtav 15 godina, ali se srećom pojavio živ i zdrav.https://www.youtube.com/embed/H9vk1jnU8fc
Zašto je beloglavi sup ugrožena vrsta?
Beloglavi sup je ugrožena vrsta iz više razloga a kao glavni uzrok ugroženosti navodi se gubitak staništa, odnosno uništavanje planinskih šuma i stenovitih klisura u kojima obitava ova impresivna ptičija vrsta. Osim toga, beloglavi sup je izložen različitim vrstama uznemiravanja, uključujući lovljenje, trovanje i korišćenje njihovih gnezda za sportsko penjanje.
Jedna od najvažnijih mera zaštite beloglavih supova je očuvanje njihovog prirodnog staništa. To znači zaštitu planinskih šuma, klisura i drugih staništa gdje se ove ptice gnezde i traže hranu. Takođe, potrebno je smanjiti ljudske aktivnosti poput nekontrolisanog turističkog penjanje ili izgradnja infrastrukture u područjima u kojima žive ove moćne ptice.
Druga važna mera je edukacija lokalnog stanovništva i podizanje svesti o značaju beloglavih supova i drugih ugroženih vrsta. Edukacija bi podrazumevala organizovanje radionica, seminara, predavanja i drugih aktivnosti za građane i turiste.
Takođe, važno je uključiti lokalno stanovništvo u program zaštite beloglavih supova kako bi se osiguralo da se mere zaštite sprovode na pravi način. Treća mera ogleda se u smanjenjenju nekontrolisanog korišćenja pesticida, koji predstavlja jedan od glavnih faktora koji ugrožavaju opstanak ove vrste.
Zašto su beloglavi sup, orao krstaš i stepski soko na ivici izumiranja?
Beloglavi sup, orao krstaš i stepski soko su vrste ptica grabljivica koje su ugrožene i nalaze se na ivici izumiranja zbog različitih pretnji, a glavni razlozi ugroženosti ovih vrsta su gubitak staništa, lov, trovanje i nekontrolisano korišćenje pesticida.
Gubitak staništa je jedan od najvećih problema za ove vrste, jer se njihova prirodna staništa uništavaju zbog ljudske eksploatacije i urbanizacije. Lov i trovanje su takođe bitni faktori koji ugrožavaju opstanak ovih vrsta. Nekontrolisano korišćenje pesticida takođe može biti vrlo štetno za ptice grabljivice, jer su one vrhunski predator u prehrambenom lancu i zato su izložene velikoj količini toksina.
Čime se hrani beloglavi sup?
Glavni izvor hrane za beloglave supove su mrtve životinje koje pronalaze u prirodi. Ova vrsta je važna za održavanje ekosistema jer uklanja mrtve životinje iz prirode i tako sprečava širenje bolesti i zaraza. Beloglavi sup se hrani svim vrstama lešina, uključujući ovce, koze, svinje, konje, jelene i druge divlje životinje.
Ove ptice mogu pronaći hranu na velikim daljinama i putovati i do 50 kilometara u potrazi za hranom. Kada pronađu lešinu, beloglavi supovi se okupljaju u velike grupe kako bi se hranili. Snažan kljun beloglavih supova im omogućava da razgrabe meso s lešine, a hrane se i kožom, hrskavicom i kostima, koje mogu probiti i progutati. Takođe, beloglavi supovi koriste svoje snažne noge i kandže kako bi držali lešinu dok jedu.Iako je beloglavi sup poznat kao “čistač prirode”, ova vrsta takođe ima važnu ulogu u održavanju prirodnog ciklusa hranidbe i uklanjanju mrtvih životinja iz prirode.
Beloglavi sup – čistač prirode
Kao što smo napomenuli, beloglavi sup je vrsta ptice grabljivice koja se hrani uglavnom lešinama, što ga čini jednim od najvažnijih “čistača prirode”. Beloglavi supovi uklanjaju mrtve životinje iz prirode i tako sprečavaju širenje bolesti i zaraza.Ako ova vrsta ne bi postojala, lešine bi se gomilale i postale bi rasadnici bolesti i zaraza, što bi imalo štetne posledice na druge vrste u prirodi.
Ova vrsta je vrhunski predator u prehrambenom lancu i igra važnu ulogu u održavanju ravnoteže u prirodnom ekosistemu. Ako bi beloglavi sup izumro, to bi moglo dovesti do prekomernog rasta populacije drugih životinjskih vrsta koje bi se hranile mrtvim životinjama.
Pet zanimljivosti o beloglavim supovima
• Beloglavi supovi mogu leteti brzinom od oko 80 km/h i mogu preleteti velike udaljenosti u potrazi za hranom. Kao primer toga je i jedan beloglavi sup koji se stigao čak do Jemena.
• Ovo su vrlo društvene ptice i često se okupljaju u velikim grupama. Mogu formirati kolonije sa stotinama ptica i zajedno se gnezde.
• Ova vrsta je često simbol snage i moći u kulturama širom svijeta. Na primjer, beloglavi sup je nacionalni simbol Španije.
• Beloglavi supovi su jedna od najdugovječnijih vrsta ptica i mogu živeti do 40 godina.
• U Srbiji, nacionalni park Uvac smatra se jednim od najvažnijih staništa beloglavih supova u Evropi, a ova vrsta je postala simbol zaštićenih područja u Srbiji.
