Vakcinu protiv humanog papiloma virusa (HPV), glavnog uzročnika raka grlića materice, od kraja marta prošle godine, kada je počela vakcinacija u Srpskoj, pa do sada, i to prvu dozu primilo je 3.213 osoba, dok je drugu dozu primilo 1.875 građana.
Podaci su ovo Instituta za javno zdravstvo Republike Srpske, koji kažu da je najveći broj vakcina dat u prva tri mjeseca 2023. godine po uvođenju vakcine i od novembra do decembra iste godine.
“Najviše vakcina dato je u aprilu, kada je vakcinisano 578 osoba, pa potom u maju, kada je vakcinu primilo 466 građana, i u junu prošle godine kada je to bilo 400”, kazali su iz Instituta.
Dodali su da je i u ovoj godini najviše vakcina dato takođe u istom periodu, kada je u aprilu vakcinisano 590 osoba, od kojih je 167 primilo prvu, a 423 drugu dozu.
“Zatim u maju, kada je HPV vakcinu primila 391 osoba, od kojih su 62 primile prvu i 329 drugu dozu”, kazali su Iz Instituta i dodali da je u junu vakcinisano 327 građana, a od tog broja je 49 njih primilo prvu dozu, dok je 278 primilo drugu dozu.
Vesna Ćurić, ginekolog u Zdravstvenoj ustanovi “Medico-S”, ističe da je veoma važno da porodični ljekari podižu svijest o značaju vakcinacije, s obzirom na to da oni informišu mlade i njihove roditelje o pravovremenoj vakcinaciji.
“Pored toga, potrebno je kontinuirano organizovati kampanje o prednostima HPV vakcine za različite kategorije, uključujući osnovce, nastavnike i ljekare. Bilo bi korisno da ustanove primarne zaštite imaju plakate na kojima se pacijenti različite starosti mogu informisati – roditelji, ali i mladi”, navodi Ćurićeva za “Nezavisne novine”.
Ćurićeva kaže da je u opštoj javnosti, putem sredstava javnog informisanja, potrebno podizati svijest o posljedicama koje izazivaju invazivni HPV-ovi i opasnostima od nastanka raka.
“Uvijek je dobro naglasiti da postoje zemlje koje su uz pravovremeni skrining i vakcinaciju skoro iskorijenile HPV, dok smo mi jedna od vodećih zemalja u Evropi kad je u pitanju broj oboljelih”, kaže ona za “Nezavisne novine”.
Kada je riječ o statistici, doktorica Ćurić ističe da je, prema procjenama iz ranijih godina, broj novih slučajeva raka materice u Bosni i Hercegovini bio između 300 i 400 godišnje, dok je broj smrtnih slučajeva povezanih s rakom materice takođe visok, s procjenama od oko 100 smrtnih slučajeva godišnje.
“Veliki procenat slučajeva raka materice je povezan s infekcijama visokorizičnim tipovima humanog papiloma virusa. Edukacija i informisanje su ključni za smanjenje broja oboljelih i podizanje svijesti o važnosti prevencije kroz vakcinaciju i redovne ginekološke preglede”, zaključuje Ćurićeva.
Djeca uzrasta od 11 do 14 godina imaju pravo na besplatnu vakcinu.
Podsjetimo, kako je ranije za “Nezavisne novine” rekla Arnela Cerić Banićević, specijalista ginekologije i akušerstva u Univerzitetskom kliničkom centru RS (UKC RS) i šef banjalučkog porodilišta, karcinom grlića materice je jedan od rijetkih tumora za koje se zna uzrok, jer je on skoro u 100 odsto slučajeva uzrokovan HPV-om.
“Vakcinacija je apsolutna prevencija protiv te bolesti, a dokaz za to su zemlje koje su uvele tu vakcinaciju, te su smanjile incidencu karcinoma grlića materice”, kazala je Cerić Banićevićeva.
Kako je rekla, Srpska ima problem koji je nacionalni, te ističe da imamo epidemiju HPV-a.
“Imamo problem koji svakodnevno treba da bude u medijima, pa samim tim da se i roditelji upoznaju s tim šta vakcina znači, kako bi na vrijeme zaštitili svoju djecu”, kazala je Cerić Banićevićeva.
Prva HPV vakcina u svijetu
Ćurićeva ističe da je prva HPV vakcina u svijetu uvedena 2006. godine u Australiji, a prva zemlja u Evropi koja je uvela HPV vakcinu je Velika Britanija, 2008. godine.
“U Srbiji je HPV vakcina na listi preporučenih vakcina od aprila 2019. godine, a od juna 2022. godine je besplatna za djecu i mlade od devet do 19 godina. U Hrvatskoj je vakcina dostupna od 2016. godine, a besplatna je za uzrast od devet do 25 godina od 2020. godine”, kazala je Ćurićeva.
