Rak grlića materice je potpuno izlečiv ukoliko se njegovo postojanje otrkije na vreme.
Tačka na grliću materice u kojoj dolazi do susreta između žlezdanih i skvamoznih ćelija nosi naziv zona transformacije, i ovo je mesto gde dolazi do početka nastajanja krcinoma odnosno raka grlića materice.
Tipovi karcinoma grlića materice
Kod žena se javljaju dva osnovna tipa ovog malignog oboljenja, a to su skvamocelularni rak grlića materice i adenokarcinom. Skvamocelularni rak grlića materice je češće zastupljen i dijagnostifikovan je među devet od deset slučajeva oboljenja.
Ova vrsta malignog oboljenja grlića materice nastaje od ćelija pločastog epitela. Adenokarcinom nastaje do žlezdanog epitela i ređe je zastupljen među pacijentkinjama. Pored dva osnovna tipa oboljenja, u praksi javljaju se i neuroendokrini tumori, adenoskvamozni karcinom a na samom grliću materice mogu se javiti i tumori poput limfoma, sarkoma i melanoma.
Simptomi
U ranoj fazi formiranja malignih ćelija u grliću materice veoma je tipično i rasprostranjeno da ne dolazi do pojave simptoma oboljenja.
Rani simptomi
Kako u prvoj fazi oboljenja dolazi do odsustva postojanja konkretnih simptoma, naredna faza oboljenja ih donosi i oni najčešće podrazumevaju: krvarenje između menstrualnih ciklusa i nakon seksualnog odnosa, povećanje volumena materice, neprijatan i bolan osećaj tokom seksualnih odnosa, prisustvo bola u donjem delu leđa kao i stomaka, promena u boji i mirisu vaginalnog sekreta i gubitak telesne težine.
Simptomi tokom menopauze
Menopauza podrazumeva prestnak menstrualnog krvarenja i tokom ovog procesa dolazi do završetka reprodukcionog ciklusa kod žena. Tokom menopauze simptomi raka grlića materice mogu biti veoma slični onima koji se pojavljuju kod žena koje ne prolaze kroz ovaj proces. Međutim, jedan od simptoma koji bi mogao da uputi na postojanje tumora je krvarenje do kog dolazi usled rasta raka na grliću materice ili krvarenja iz samog tumora.
Simptomi invazivnog raka grlića materice
Invazivni rak grlića materice je oblik ovog malignog oboljenja koji podrazumeva da su se maligne ćelije proširile na tkiva ili organe koji se nalaze u blizini grlića materice. Na postojanje ovakve vrste oboljenja mogu ukazati simptomi veoma slični ranim simptomima raka grlića materice ali pored njih može doći i do otežanog mokrenja, opstipacije, otoka u karličnom predelu tela i nogama.
Simptomi raka materice i jajnika
Rak materice i rak jajnika su dve različite vrste oboljenja ženskog reproduktivnog sistema i mogu imati pored zajedničkih simptoma i sasvim različite. Dijagnostifikovanje ovih oboljenja je otežano jer u ranim fazama oba oboljenja, kao i u slučaju raka grlića materice, nema konkretnih simptoma koji mogu ukazati na postojanje promene u tkivu ovih organa.
Simptomi raka materice su veoma slični simptomima raka grlića materice, dok se među simptomima raka jajnika često ističu osećaj umora, mučnina i povraćanje, osećaj nadutosti u predelu stomaka kao i povećanje volumena stomaka.
Koliko brzo se razvija rak grlića materice?
Sudeći po najnovijim medicinskim istraživanjima period razvijanja raka grlića materice je tokom prethodne decenije postao kraći. Na osnovu podataka potvrđeno je da je potrebno da prođe između 12 i 18 meseci od trenutka infekcije HPV virusom do razvijanja raka grlića materice, dok je početkom ovog veka period formiranja karcinoma trajao između pet i 10 godina.
Da li rak grlića materice boli?
Tokom nastajanja malignog oboljenja pacijentkinja uglavnom ne oseća bol, s obzirom da u ovoj fazi izostaju simptomi.
Međutim, tokom narednih faza bolesti pacijentkinja može osetiti bol u kostima, donjem delu leđa i stomaka i bol u nogama usled oticanja donjih ekstremiteta.
Krvna slika kod raka grlića materice
Rak grlića materice se obično dijagnostifikuje tokom pregleda grlića materice koji se naziva kolposkopija, te krvna slika svakako nije direktan pokazatelj ovog oboljenja.
Međutim, kod određenog broja pacijenata nakon analize krvne slike utvđene su određene promene koje ulazuju na upalu ili infekciju a mogu biti povezane sa rakom. Analize su pokazale da ove pacijentkinje pate od povećanog broja crvenih i belih krvnih zrnaca, i smanjenja broja trombocita.
Prevencije za tumor na materici
Kombinacijom nekoliko značajnih koraka može se izvršiti značajno smanjenje rizika od razvoja raka grlića materice i raka materice.
Preporuke stručnjaka za prevenciju raka grlića materice su: redovni pregledi kojima se mogu utvrditi rane prmene koje nastaju na tkivu, vakcinisanje HPV vakcinom, pravilna ishrana koja obiluje voćem i povrćem, održavanje zdrave telesne težine, prestanak konzumiranja nikotina i redovna kontrola reproduktivnog zdravlja, koje uključuje kontrolu koja se odnosi na kontacepciju kao i planiranje trudnoće.
Vakcina protiv raka grlića materice
HPV vakcina je vrsta vakcine koja štiti od infekcije HPV virsom koji može uzrokovati rak grlića materice. Ova vakcina sadrži virusne proteine koji se koriste za stvaranje imuniteta na HPV, a stručnjaci poručuje da je najučinkovitije ukoliko se ovaj tip vakcine primeni pre početka aktivnog seksualnog života pojedinca.
Stručnjaci takođe napominju da HPV vakcina ne leči već postojeće infkecije ili tumor koji se već razvio.
Koliko je opasan rak grlića materice?
Rak grlića materice je opasan jer se razvija bez simptoma tokom početne faze a kasnije može dovesti to mnogobrojnih komplikacija ukoliko se ne tretira na vreme. Ako se ova vrsta oboljenja otkrije tokom rane faze šanse za izlečenje su veoma visoke.
Metastaze
Ukoliko se ne leči adekvatno rak grlića materice se može proširiti odnosno metastazirati na druga tkiva i organe, te najčešće može doći do komplikacija koje se manfestuju kao rak materice ili rak jajnika.
Smrtnost kod raka grlića materice
Postojanje i širenje raka grlića materice na druge organe može rezultovati nastankom trajnog invaliditeta.
Na osnovu podataka stručnjaka šanse za preživljavanje raka grlića materice koji se manifestuje kroz pet različitih stadijuma su 92% ukoliko se bolest tretira u ranoj fazi nastajanja.
Rak grlića materice kod mladih
Mlade žene su uglavnom manje podložne raku grlića materice, ali to ne znači da se on ne može javiti u mlađem uzrastu.
Mlade žene koje bivaju izložene HPV virusu, ranije stupaju u seksulane odnose i često menjaju seksualne partnere povećavaju rizik da obole od raka grlića materice.
