Martin Skorseze, reditelj koji je trajno obiliežio istoriju filma svojim nemilosrdno iskrenim i vizuelno snažnim pričama o zločinu i ljudskoj prirodi, često ističe da gangsterski filmovi predstavljaju srž njegovog stvaralaštva.
Iako ga većina pamti po remek-djelima poput “Ulice zla”, “Dobri momci” i “Kazino”, Skorsezeovo interesovanje za gangsterski žanr seže daleko izvan američkih okvira.
U razgovoru sa Edgarom Rajtom za Britanski filmski institut (BFI), Skorseze je otkrio svoju ljubav prema britanskim kriminalističkim filmovima, navodeći dva naslova koja svima preporučuje: “Crni petak za gangstere” (The Long Good Friday) i “Down Terrace”.
Crni petak za gangstere: londonsko podzemlje na ivici propasti
Objavljen 1980. godine, “Crni petak za gangstere” reditelja Džona Mekenzija danas se smatra jednim od najvažnijih britanskih gangsterskih filmova. U centru priče je Harold Šend, kojeg tumači legendarni Bob Hoskins.
Harold je londonski gangster koji sanja o tome da svoj kriminalni imperij pretvori u legitimno poslovno carstvo, koristeći investicije koje dolaze iz Amerike. Međutim, tokom uskršnjeg vikenda njegov svijet počinje da se raspada – atentati, izdaje i sabotaže izbijaju niotkuda, a Harold mora da otkrije ko stoji iza prijetnji koje ugrožavaju njegovu moć.
Film je proslavljen zbog svoje brutalne iskrenosti i prikaza Londona kao grada na razmeđi tradicije i nove, globalizovane ekonomije. Hoskinsova gluma posebno je pohvaljena – njegova sposobnost da u jednoj sceni istovremeno pokaže hladnokrvnu prijetnju i duboku ranjivost Harolda Šenda učinila je taj lik nezaboravnim.
Helen Miren, koja igra njegovu partnerku Viktoriju, takođe ostavlja snažan utisak, stvarajući lik žene koja je podjednako inteligentna i opasna kao i muškarci koji je okružuju. Bez ovog filma, teško je zamisliti kasnije hitove Gaja Ričija, poput “Lock, Stock” and “Two Smoking Barrels” ili “Snatch”.
Down Terrace: porodične izdaje u britanskom predgrađu
Drugi film koji Skorseze preporučuje, “Down Terrace” iz 2009. godine, rediteljski je debi Bena Vitlija. Za razliku od grandioznih i nasilnih saga koje često karakterišu gangsterski žanr, “Down Terrace” nudi intimniji, gotovo pozorišni prikaz kriminala.
Radnja prati porodicu koja vodi malu kriminalnu organizaciju iz sopstvenog doma u Brajtonu. Nakon što se otac Bil (Robert Hil) i sin Karl (Robin Hil) vrate iz zatvora, porodica postaje paranoična, uvjerena da je neko od njih doušnik koji sarađuje sa policijom.
Film vješto kombinuje crni humor i tragediju, stvarajući atmosferu klaustrofobije i stalne sumnje. Vitli koristi minimalistički pristup – većina radnje odvija se unutar kuće, a naglasak je na dijalozima i napetim odnosima među članovima porodice. Iako je ostao relativno nepoznat u poređenju s poznatijim britanskim kriminalističkim filmovima, Skorseze ga smatra ključnim djelom koje svaki ljubitelj žanra mora da pogleda.
Zašto Skorseze voli britanske gangsterske filmove?
Skorseze je u razgovoru s Rajtom objasnio da ga posebno privlači surovost britanskog stila koji ne ostavlja prostora za kompromise.
“Čini mi se da je sve u ponašanju likova. Mislim da mnogo toga ima veze s korijenima kriminala u Engleskoj, koji sežu unazad do vremena kada su cijela sela učestvovala u razbojništvu, kao u romanu Jamaica Inn”, objasnio je Skorseze.
Dodao je i da britanske kriminalističke priče imaju snažan, gotovo surov karakter, oblikovan vijekovima preživljavanja i očvrslog mentaliteta. Ovdje ne govorimo o romantičnim mafijašima sa kodeksom časti, već o ljudima koji su spremni na sve kako bi preživjeli u surovom svijetu, prenosi Index.hr.
Foto: Tanjug/AP
Izvor: Nezavisne
