Na tržištu Bosne i Hercegovine tokom 11 mjeseci ove godine otkrivene su 904 falsifikovane novčanice, čija ukupna vrijednost doseže skoro 55.000 KM.
Prema podacima Centralne banke BiH, kada je riječ o konvertibilnim maraka, ove godine je registrovano 329 krivotvorenih novčanica i 365 krivotvorenih kovanica.
“Najviše krivotvorenih novčanica je bilo u apoenu od 100 KM, 206 komada, zatim od 50 KM, 63 komada, te u apoenu od 20 KM, 42 komada. Kod kovanica su krivotvoreni apoeni od jedne KM, 305 komada, i pet KM, 60 komada”, istakli su za “Nezavisne novine” u Centralnoj banci BiH.
Pored lažnih novčanica domaće valute, na tržištu BiH našle su se i falsifikovane strane novčanice, među kojima su najčešće bili lažni evri, njih 148 komada.
“U apoenskoj strukturi je najzastupljeniji apoen od 100 evra sa 65 komada, zatim 50 evra, 62 komada, te apoen od 20 evra sa 14 komada”, naveli su oni.
Osim toga, registrovana je 41 krivotvorena novčanica u apoenu od 100 američkih dolara i devet novčanica u apoenu od 50 USD, kao i jedan apoen od 1.000 švajcarskih franaka, te jedan apoen od 20 britanskih funti.
Iz Centralne banke BiH ističu da postoje načini da se prepoznaju lažne novčanice.
“Potrebno je obratiti pažnju na to da, osim papira, koji je specifičan i može se na dodir razlikovati od običnog papira, novčanice sadrže zaštitna obilježja koja se mogu provjeriti bez upotrebe bilo kakve dodatne opreme”, objašnjavaju oni, dodajući da se prilikom okretanja novčanice ka svjetlosti može vidjeti vodeni znak i zaštitna nit.
Dodaju da novčanice imaju i reljefnu štampu koja se može osjetiti pod prstima.
“Postoje i optički promjenljivi elementi koji mijenjaju izgled ili boju pri promjeni ugla pod kojim se novčanica posmatra”, istakli su u Centralnoj banci BiH, dodajući da je preporučljivo provjeriti što više ovih obilježja na sumnjivoj novčanici, pa ih i uporediti s obilježjima na drugoj novčanici koja nije sporna.
Murisa Marić, izvršna direktorica Udruženja građana DON Prijedor, istakla je za “Nezavisne novine” da im se građani koji se susretnu sa ovim problemom ne obraćaju, već da idu direktno u banku.
“Građani budu začuđeni i idu to rješavati u banci. Oni njima prijavljuju gdje su našli tu novčanicu”, rekla je Marićeva.
S lažnom novčanicom od 20 KM ove godine se susreo i Dobojlija Dragan M., koji ističe da nije prepoznao da je novčanica falsifikovana.
“U gužvi nisam odmah obratio pažnju. Uzeo sam novčanicu i tek kada sam njom htio platiti račun u marketu, radnica mi je skrenula pažnju da novčanicu ne može primiti jer nije prava, odnosno jer je lažna. Kada sam i ja pogledao, vidio sam da je lažna, ali, srećom, nije velika cifra bila u pitanju”, rekao je on.
Iz Centralne banke BiH podsjetili su da banke, ali i druge institucije, pa tako i marketi, provjeravaju obilježja na novčanicama i upotrebom odgovarajuće opreme.
