Na prvi nacrt izvještaja koji je Bilčik predložio u febuaru evropski poslanici podnijeli su više stotina amandmana. Poslije pregovora između poslaničkih grupa u završni tekst izvještaja ušlo je više od trideset kompromisnih amandmana.
Na prijedlog Vladimira Bilčika Evropski parlament je na plenarnoj sjednici usvojio i amandman kojim “najsnažnije osuđuje masovna ubistva u Srbiji u maju 2023” i navodi da “stoji uz porodice žrtava u njihovom bolu i izražava solidarnosti sa porodicama i narodom Srbije”.
Usvojeni amandman poziva i na “temeljnu istragu ubistava i puno sporođenje pravde”.
U tekstu izvještaja koji je izglasao Evropski parlament navodi se da će vladavina prava, normalizacija odnosa sa Prištinom, posvećenost zajedničkim evropskim vrijednostima i usklađenost sa zajedničkom spoljnom politikom EU odrediti dinamiku daljih pregovora o članstvu Srbije u EU.
Poziv na usklađivanje sa spoljnom politikom EU
Vladimir Bilčik kaže da izvještaj poziva na usklađivane Srbije sa spoljnom politikom EU, nastavak unutrašnjih reformi, posebno u oblasti nezavisnosti pravosuđa i slobode medija, kao i nastavak dijaloga sa Prištinom.
U tekstu izvještaja parlament daje “punu podršku dijalogu i evropskom posredniku Miroslavu Lajčaku” i poziva obje strane na postizanje pravno obavezujućeg sporazuma o normalizaciji odnosa, zasnovanom na “principu međusobnog priznavanja”.
Parlamentarci su zatražili i punu primjenu ranijih dogovora, uključujući i uspostavljanje Zajednice opština sa srpskom većinom, osuđujući “sve akcije koje ugrožavaju stabilnost”.
U usvojenom tekstu Evropski parlament žali zbog “kontinuirano niske usklađenosti Srbije sa spoljnom politikom EU”, koja je u 2021. bila usaglašena u 64 odsto slučajeva, u 2022. godini samo 45 odsto.
-Pregovori o članstvu mogu da se nastave samo ako se Srbija uskladi sa sankcijama prema Rusiji i ostvari napredak u reformama povezanim sa pristupanjem EU – navodi se u izvještaju.
Evropski parlament pozdravlja izraženu podršku Srbije teritorijalnom integritetu Ukrajine i usklađenost sa EU u glasanju za relevantne rezolucije UN. Pozdravljaju se i sankcije Bjelorusiji zbog njene uloge u ratu Ukrajini, kao i humanitarnu pomoć Ukrajini, pomoć u energetici rekonstrukciji.
Međutim, parlamentarci “žale što vlada Srbije izbjegava da javno govori o ovim mjerama”.
Parlament žali i što su neki “ključni aspekti spoljne politike Srbije suprotni pozicijama EU, uključujući i potpisivanje sporazuma o konsultacijama sa minstarstvom spoljnih poslova Rusije, kao i sastanke sa zvaničnicima Rusije koji su na listi sankcija EU”.
Evropski parlamentarci navode da su zabrinuti zbog imenovanja direktora Bezbednosno-informativne agencije, za koga tvrde da je “poznat po anti-EU i prokremaljskoj retorici, kao i da je u prošlosti ruskim vlastima dostavljao informacije o okupljanju pripadnika ruske opozicije”.
U izvještaju se izražava zabrinutost zbog “najniže ikada podrške članstvu u EU u srpskoj javnosti i porasta podrške režimu u Rusiji”.
– Ova pojava je rezultat dugotrajne i široko raširene aniti EU i proruske političke retorike medija pod kontrolom vlade, kao i srpskih zvaničnika – ocjenjuje se u izvještaju.
Parlament pozdravlja korake koje je Srbija preduzela na usklađivanju sa viznom politikom EU, navodeći da je Srbija uvela vize za šest zemalja, među kojima su Indija, Tunis, Kuba i Burundi, što je dovelo do “značajnog pada ilegalnih ulazaka na teritoriju EU”.
Izvještaj primjećuje “određeni napredak u borbi protiv korupcije” i naglašava da je potrebno “više napora i političke volje” za postizanje opipljivih rezultata, posebno u pogledu organizovanog kriminala.
Vlasti u Srbiji su pozvane da ostvare “ubjedljive rezultate u slučajevima od “velikog interesa za javnost, kao što su Јovanjica, Krušik i Belivuk, kao i da istraže i procesuiraju osobe odgovorne za nezakonito uništavanje privatne imovine u slučaju Savamala”.
O slobodi medija
Parlamanet “žali zbog daljeg pogoršanja stanja u oblasti slobode izražavanja” i naglašava da je stanje “slobode medija i slobode izražavanja ozbiljan problem koji treba hitno rješavati”.
Izvještaj “konstatuje” odluku REM da četiri nacionalne frekvencije dodijeli tv stanicama sa “istorijom kršenja novinarskih standarda”, uključujući “upotrebu jezika mržnje i širenje dezinformacija i narativa Moskve” o ratu u Ukrajini.
Usvojeni izvještaj izražava zabrinutost zbog “dominante pozicije Telekoma na tržištu, kao i zbog optužbi da vladajuća partija koristi Telekom kako bi uvećala svoj uticaj na medijskom tržištu Srbije”.
U dijelu izvještaja o socijalnim i ekonomskim reformama, pozdravlja se “kontinuirani” napredak u razvoju funkcionalne tržišne ekonomije i privlačenju značajnih direktnih stranih investicija, ali i podvlači da je rad privatnog sektora “otežan zbog slabosti u vladavini prava”.
U dijelu koji govori o demokratiji i vladavini prava, pozdravlja se “usvajanje mjera o unapređenju izbornih uslova i medijskog ambijenta uoči izbora u aprilu 2022. godine, koje su bile rezultat međupartijskog dijaloga uz posredstvo Evropskog parlamenta“.
Evropski parlament pozdravlja i učešće svih relevantnih političkih aktera na prevremenim parlamentarnim izborima, što je rezultiralo pluralističkijim parlamentom.
(Foto: Pixabay)
RTRS.
