Na međunarodnom naučnom simpozijumu “Trgovska gora – predložena lokacija za odlagalište radioaktivnog otpada” koji je održan danas u Banjaluci, i Udruženje “Green team” iz Novog Grada je predstavilo rad “Elementi ekološkog rasizma u okviru slučaja Trgovska gora”, a njihovi nalazi su pokazali da postoje obilježja strukturnog ekološkog rasizma.
Kako je istakao Mario Crnković, predsjednik Udruženja “Green team” , simbolično, na međunarodni dan ljudskih prava, na simpozijumu su podsjetili da je jedno od osnovnih ljudskih prava pravo na zdravu životnu sredinu.
“U skladu sa tim, predstavili smo rad ‘Elementi ekološkog rasizma u okviru slučaja Trgovska gora’, koji se bavi primjenom savremenih teorijskih pristupa ekološkom rasizmu u vezi planiranog pozicioniranja različitih tipova radioaktivnog otpada uz samu granicu sa Bosnom i Hercegovinom”, objašnjava Crnković.
Navodi da je cilj rada bio da se ispita da li se u ovom slučaju mogu identifikovati obrasci nesrazmjerne izloženosti, institucionalne isključenosti, selektivne primjene standarda i strukturne ranjivosti, koje između ostalog prepoznaje savremena literatura o ekološkom rasizmu.
“Analiza je bila zasnovana na dokumentovanim činjenicama, tehničkim i naučnim izvorima, međunarodnim konvencijama i hronologiji institucionalnih aktivnosti dvije države. Prema savremenim pristupima, ekološki rasizam nastaje u specifičnim okolnostima kada se ekološki tereti koncentrišu na zajednicama sa smanjenom političkom moći, nižim socioekonomskim kapacitetima i ograničenim pristupom informacijama, što su neke od specifičnosti slučaja Trgovska gora”, dodaje.
Kako kaže, literatura posebno ističe da se ovi kriterijumi mogu primjenjivati i u međunarodnim i prekograničnim slučajevima, ako postoji jasna asimetrija rizika i koristi. “U okviru istraživanja, rađena je analiza javno dostupne dokumentacije Hrvatske, stručnih mišljenja, naučnih radova, institucionalnih prepiski i međunarodnih izvještaja. Nalazi rada ukazuju na to da postoje obilježja strukturnog ekološkog rasizma, koji se mogu prepoznavati kao posljedice istorijskih, ekonomskih i političkih obrazaca koji oblikuju raspodjelu ekoloških rizika”, kazao je Crnković.
Ističe da dobijeni nalazi nisu prijatna saznanja, ali da nas kao takvi obavezuju na internacionalizaciju problematike, dodatna istraživanja i pokretanje pravnih sporova koji će doprinijeti odbrani ljudskih prava više od 250.000 građana sjeverozapadnog dijela BiH.
