Bosna i Hercegovina je implementirala tek manji dio političkih smjernica za prošlu godinu koje su dogovorene na Ekonomskom i političkom dijalogu zemalja zapadnog Balkana i Turske s EU.
Ovo je istaknuto u najnovijem kvartalnom ekonomskom izvještaju Evropske komisije za zapadni Balkan i Tursku, koji je objavljen u petak i odnosi se na drugi kvartal 2023. godine.
Zbog ove činjenice, kako je naglašeno, dogovoren je novi set preporuka koji bi u 2023. godini trebalo da, između ostalog, obezbijedi ciljanu podršku BiH i ostalim zemljama u vezi s pomoći ranjivim domaćinstvima zbog visokih cijena energenata.
“U preporukama se ističe potreba za više javnih investicija, poboljšanjem prikupljanja poreza, boljim nadzorom nad tekućim obavezama, jačanjem analitičkih kapaciteta institucija koje su odgovorne za fiskalne politike, kao i za unapređenjem statistike u polju makroekonomije”, naglašeno je u ovom izvještaju. Inače, ovo je tek drugi izvještaj ovog tijela koji BiH tretira kao zemlju kandidatkinju za članstvo u EU, s obzirom na to da je kandidatura dobijena tek krajem prošle godine.
Industrijska proizvodnja u BiH je u aprilu, kako je istaknuto, pala za čak devet odsto, te za dodatnih 1,7 odsto u maju, i to nakon pada od 2,5 odsto u prvom kvartalu.
“Trenutni ekonomski indikatori potvrđuju dalje usporavanje ekonomskih aktivnosti u drugom kvartalu”, naglašeno je u ovom izvještaju.
Podsjetili su da je 5. jula Direkcija za ekonomska planiranja prezentovala ekonomske izglede za period do 2026. godine, koji projektuje ekonomski rast na tri odsto u ovom periodu. Procjena je zasnovana na trendovima rasta potrošnje građana i u manjoj mjeri na investicijama.
“Zbog pozitivnog razvoja situacije na međunarodnim tržištima hrane i energenata očekuje se da će se potrošačka inflacija smanjiti na 3,1 odsto u 2024. godini i dalje na 1,9 odsto u 2026. godini.
Što se tiče zaposlenosti, došlo je do nastavka registrovanja novozaposlenih lica, i to od 1,4 odsto u odnosu na isti period lani u prvom kvartalu i 0,5 odsto u drugom kvartalu u odnosu na isti period prethodne godine.
“Tendencija otvaranja novih radnih mjesta pomjerena je s građevinarstva na hotelijerstvo i hranu, kao i na informacione tehnologije i komunikacije”, naglasili su oni u izvještaju.
Osim toga, broj registrovanih nezaposlenih pao je za devet odsto u odnosu na isti period lani, ali oni upozoravaju na trendove koje su zapazili i u ranijim izvještajima, da je mnogo veći broj nezaposlenosti u odnosu na novozaposlene zapravo pokazatelj pada broja ukupne radne snage. Iako ovog puta to nije pomenuto, u ranijim izvještajima je istaknuto da je u BiH prisutan veliki odliv radne snage.
Zoran Pavlović, ekonomski analitičar, kaže za “Nezavisne” da pad industrijske proizvodnje u BiH nije iznenađenje jer je on prije svega uzrokovan padom potražnje iz zemalja Evrope, koji su glavni partneri domaćoj industriji. Ističe da je osnovni uzrok toga rat u Ukrajini i da će tendencije u toj zemlji dalje uticati na eventualni oporavak industrije.
Što se tiče ciljane podrške BiH, Pavlović kaže da je osnovni problem nekompatibilnost projektnih procedura EU i onoga što domaće vlasti mogu da ponude, i da se zato često dešava da se ponuđena sredstva ne iskoriste.
“Ljudi u institucijama koji se time bave retko ili teško mogu da razumeju kojim putem treba da idu”, kaže on.
