U obraćanju na ceremoniji u američkoj pomorskoj bazi u San Dijegu, u pratnji australijskog premijera Entonija Albanezea i britanskog premijera Rišija Sunaka, predsjednik SAD DŽozef Bajden nazvao je sporazum u okviru partnerstva tri zemlje (AUKUS), djelom zajedničke posvećenosti slobodnom i otvorenom Indo-pacifičkom regionu sa dva “najsnažnija i najsposobnija saveznika Amerike”.
Bajden je naglasio da su podmornice na nuklearni pogon, a ne nuklearno naoružane.
Kina je saopštila da sporazum AUKUS krši Ugovor o neširenju nuklearnog oružja i navela je da transfer materijala za nuklearno oružje iz države sa nuklearnim naoružanjem u državu bez nuklearnog oružja “očigledno“ kršenje ovog sporazuma.
Partnerstvo, najavljeno 2021, omogućava Australiji da pristupi podmornicama na nuklearni pogon, koje su nevidljivije i sposobnije od plovila na konvencionalni pogon, kao protivteža gomilanju kineske vojske, navodi Rojters.
Albaneze je rekao da sporazum predstavlja najveću pojedinačnu investiciju u odbrambenu sposobnost Australije u čitavoj istoriji zemlje. To je takođe prvi put u 65 godina da su SAD podelile svoju tehnologiju nuklearnog pogona, “i mi vam zahvaljujemo na tome“, rekao je on.
Sunak je AUKUS nazvao najznačajnijim multilateralnim odbrambenim partnerstvom u prethodnom periodu.
Prema sporazumu, SAD namjeravaju da prodaju Australiji tri američke podmornice na nuklearni pogon klase Virdžinija, koje proizvodi DŽeneral Dajnamiks, početkom 2030-ih, uz opciju da Australija kupi još dvije ako bude potrebno, navodi se u zajedničkom saopštenju.
Buduća generacija podmornica će se graditi u Velikoj Britaniji i Australiji uz američku tehnologiju i podršku.
