Bosna i Hercegovina nema nijedan borbeni avion niti helikopter, ali to ne znači da je njeno nebo bez nadzora, ističu stručnjaci.
Ovo pitanje nametnulo se nakon što je prije nekoliko dana Srbija ekspresno odreagovala pošto je iznad Valjeva otkrivena nepoznata letjelica, zbog čega je podignut dežurni par lovačkih aviona MiG-29.
Ðuro Kozar, vojno-politički analitičar, ističe da BiH nema borbenu avijaciju, što znači da nam je flota bez borbenih aviona i jurišnih helikoptera i u njoj su samo transportni helikopteri.
“Nama nebo štiti NATO. Državama koje nemaju svoju borbenu avijaciju druge zemlje štite zračni prostor. Najbliže članice NATO-a su nam Hrvatska, koja ima borbenu avijaciju, potom Mađarska, Italija, sve je to blizu BiH. Tu nema nikakvih problema”, rekao je Kozar za “Nezavisne novine”.
Kako je dodao, na osnovu Sporazuma o subregionalnoj kontroli naoružanja, nije uopšte ni predviđeno da BiH ima borbenu avijaciju.
“Nema ni Crna Gora borbenu avijaciju. Njima Italija štiti zračni prostor. BiH, dakle, nema borbenih aviona niti je predviđeno da ih ima. Mi imamo samo transportne helikoptere, koji naravno mogu biti naoružani u slučaju potrebe. U svakom slučaju, to nisu borbena zračna sredstva. Dok su ovdje NATO štab i EUFOR, naše nebo je zaštićeno. Niko se ne bi usudio da ugrozi NATO štab, koji je u Sarajevu. Iz NATO štaba bi odmah javili da se dignu borbeni avioni iz drugih zemalja”, istakao je Kozar u izjavi za “Nezavisne novine”.
Na pitanje da li BiH ima svoje ispravne avione koje bi podigla u slučajevima kao što je onaj koji je prije nekoliko dana zabilježen u Srbiji, iz Ministarstva odbrane BiH do zaključenja ovog broja “Nezavisnih” odgovor nismo dobili.
Međutim, pojedinim medijima su ranije potvrdili da BiH nije u stanju da odbrani svoj vazdušni prostor u slučaju napada iz vazduha, te da je razlog taj što ima staru i dotrajalu opremu.
Međutim, kako su takođe istakli, ukoliko se napad desi, NATO, odnosno EUFOR, ima mandat da preuzme kontrolu nad vazdušnim prostorom iznad BiH.
Podsjetimo, Ministarstvo odbrane Srbije saopštilo je u subotu da je iznad Valjeva na visini od 5.500 metara otkrivena nepoznata letjelica.
“Na osnovu naređenja predsjednika Republike i vrhovnog komandanta Vojske Srbije Aleksandra Vučića, podignut je dežurni par lovačkih aviona MiG-29, a dežurne raketne jedinice za PVD i radarska sredstva nastavili su sa osmatranjem vazdušnog prostora”, navodi se u saopštenju Ministarstva odbrane Srbije.
U toku navođenja dežurnog para aviona do zone presretanja cilj se izgubio sa odraza radarskih pokazivača. Lovci su nastavili let i izveli pretraživanje zone, po proceduri, sa ciljem potvrde situacije.
Nakon pretrage zone, dežurnom paru lovačkih aviona naređeno je da se vrati na matični aerodrom, dok su ostale snage nastavile sa redovnim praćenjem i osmatranjem vazdušnog prostora.
