Stanovnici glavnoga grada Škotske morali su da trpe svakojake arome tokom prošlosti. Nakon smrada koji se širio zbog bacanja fekalija kroz prozor i odlaganja mrtvih tela nastupio je smog koji je prekrio grad. Problem ove generacije su kanalizacija u blizini elektrane Scottish Water i snažni mirisi koji dopiru iz pivara i destilerija.
Neke od njih pronalaze i kreativne načine da ne ostavljaju svoj “mirisni” trag. Istorijska destilerija North British u Edinburgu se složila kako bi rešenje protiv mirisa prženog slada, koji gradu pruža poseban šmek, moglo biti u 30-metarskom tornju koji bi smanjio uticaj destilerije na okolinu.
Edinburg je nekad bio poznat kao Atina Severa – ali u 17. veku celi je grad bio ograđen velikim zidom kako bi se odbranio od uljeza. No to je imalo i svoju cenu. Ono što je danas poznato kao Princes Street Gardens, nekada je bilo mesto na kojem su se rešavali mrtvih tela i otpada koji je odlazio u ogromno smrdljivo jezero Nor’ Loch.
U zatvorenom gradu koji je uskoro postao premalen za sve stanovnike problema nije nedostajalo. Odbrambeni zidovi otežali su cirkulaciju vazduha, pa se grad davio u oblacima gustog dima koji je dopirao iz dimnjaka. Zbog smrdljivog smoga koji je ispunjavao grad Edinburg je dobio nadimak Auld Reekie (Old Smokey).
Kako bi napravio mesta u gužvi, Edinburg je počeo graditi uvis, prisiljavajući stanovnike da žive u srednjovjekovnim neboderima u vreme kada nije bilo odgovarajućih vodovodnih sistema, pa se ostalim problemima pridružio i onaj “toaletni”. Svake večeri u 22 sata stanovnici Edinburga vikali bi s prozora “Gardy Loo” kako bi upozorili ljude da sledi “smrdljiva bomba”. Zatim su ispraznili sadržaj svojih kanti za otpad na ulice, koji bi oticao u Nor’ Loch, koji je, verovali ili ne, služio i kao izvor vode.
Edinburg je i dom najsmrdljivije biljke na svetu, Amorphophallus titanum. Cvet leš procvetao je u Kraljevskom botaničkom vrtu u Edinburgu tri puta. Kada je prvi put izrasla 2005. godine, 19.000 ljudi pohrlilo je da poseti retku biljku kako bi osetilo njenu oštru aromu.
Srećom, danas je situacija u glavnom škotskom gradu mnogo bolja nego što je to bila u prošlosti, a turisti ga ne zaobilaze. Ljubitelji viskija, istorijske arhitekture, ne razmišljaju previše o smrdljivoj prošlosti – a uz toliko divota, zašto i bi.
Izvor: B92
