Naučnici su otkrili ogromnu količinu vodene pare oko kvazara APM 08279+5255, udaljenog 12 milijardi svjetlosnih godina
U novootkrivenom delu svemira, gde astronomija pomaže u navigaciji kroz nezamislive dubine svemira, postignuto je neverovatno otkriće najvećeg poznatog rezervoara vode. Količina odgovara 100 biliona puta većoj količini od svih okeana prisutnih na Zemlji i nalazi se oko aktivnog kvazara nazvanog APM 08279+5255, udaljenog 12 milijardi svetlosnih godina.
Pogled u kosmos: Ogroman vodeni oblak kvazara APM 08279+5255
APM 08279+5255 nije tipičan kvazar. Supermasivna crna rupa u njegovom središtu teška je kao 20 milijardi Sunca, što ga čini jednim od najsnažnijih poznatih objekata u svemiru. Ova crna rupa sadrži ogromnu količinu vodene pare, koja se prostire stotinama svetlosnih godina. Energija kvazara ekvivalentna je energiji proizvedenoj od strane bilion Sunca, hraneći se gasom, prašinom i svim onim što se uvlači u crnu rupu.
Ono što ovo otkriće čini još više zapanjujućim jeste količina vodene pare. Nasuprot tome, Mlečni put sadrži 4000 puta manje gasovite vode, većina koje se nalazi u zamrznutom obliku. Prisutnost ove ogromne koncentracije vode u APM 08279+5455 ukazuje na postojanje okruženja sposobnog da zagreje gas oko kvazara do ekstremnih nivoa X-zračenja i infracrvenog zračenja, čineći gas vrućim i gustim.
Otkriće vodene pare pruža nove uvide u ranu kvazarnu okolinu i rast crnih rupa
Pronalazak vodene pare u ovom kvazaru vezan je ne samo za sam kvazar, već i za atmosferske uslove sličnih objekata. Iz astronomske perspektive, voda se obično smatra manjim molekulom, ali je veoma korisna u određivanju termodinamičkih svojstava kao što su temperatura i pritisak gasa. Iako je temperatura gasa oko kvazara još uvek prilično niska, oko minus 63 stepena Farenhajta, on je znatno topliji i gušći nego u tipičnim galaksijama poput Mlečnog puta.
Otkriće vodene pare u ovom kvazaru koji emituje svetlost na crvenom spektralnom opsegu, značajno je jer ukazuje na najranije epohe u svemiru s crvenim pomakom z=3.9 u kvazaru starom svega 1.6 milijardi godina, pomažući u razumevanju evolucije supermasivnih crnih rupa. U slučaju ovog kvazara, postoji mogućnost da crna rupa poveća svoju veličinu do šest puta od trenutne, zahvaljujući dostupnom gasu. Astrofizičari, međutim, ne znaju da li će crna rupa potrošiti sav taj gas, ili će neki deo postati nove zvezde ili biti izbačen iz galaksije domaćina kvazara.
Inovativni instrumenti prate vodenu paru u kvazaru, otvarajući put proučavanju kosmičkog praskozorja
Ovaj ogromni rezervoar vode otkriven je zahvaljujući razvoju napredne milimetarske i submilimetarske tehnologije. Na submilimetarskoj opservatoriji Kalteka na Havajima, vodena para je otkrivena u kvazaru s crvenim spektralnim opsegom pomoću spektrografa Z-Spec. Naknadna posmatranja pomoću interferometra Plateau de Bure i CARMA potvrdila su ne samo postojanje, već i ogromnu količinu prisutne vode. Takvi instrumenti, dostupni tek odnedavno, ključni su u istraživanju ranog svemira i njegovog širenja, dok projekti kao što je teleskop CCAT obećavaju još šire studije galaktičkog razvoja.
Otkrivanje činjenica o nedavnom otkriću najvećeg i najudaljenijeg rezervoara vode u svemiru otvara novi pogled na kosmičku evoluciju u arhetipskim fazama. Veliki region vodene pare oko kvazara pokreće ultra-masivna crna rupa i ukazuje na ekstremno bogatstvo dalekog svemira i prostor za dalji rast crnih rupa. S napretkom tehnologije, veoma je verovatno da će astronomi u budućnosti otkriti još više informacija o nastanku svemira i njegovim promenama, piše ECO News.
Benchmark.rs
