Danas se navršilo 106 godina od početka proboja Solunskog fronta, a ovaj datum se u protekle četiri godine praznuje kao Dan srpskog jedinstva, slobode i nacionalne zastave u znak sjećanja na srpske heroje koji su donijeli slobodu.
Srpska vojska je 15. septembra 1918. godine počela proboj Solunskog fronta, koji su dva dana kasnije probile Prva i Druga srpska armija, što je bilo odlučujuće za slom Centralnih sila u Prvom svjetskom ratu.
Mjesec i po dana nakon toga kapitulirala je Austrougarska, a ubrzo i Njemačka.
Proboj Solunskog fronta predstavlja jedan od najvažnijih događaja u srpskoj istoriji.
Srpske snage presjekle su bugarsku vojsku i prisilile Bugarsku da 30. septembra 1918. položi oružje.
Srbi su prodirali tako brzo da je francuska komanda molila srpsku Vrhovnu komandu da uspori napredovanje, jer francuska konjica nije uspijevala da drži korak sa srpskom pješadijom.
Svijet je isprva bio zapanjen srpskim pobjedama na Ceru i Kolubari, potom solidaran sa Srbima u povlačenju preko Albanije, iznenađen oporavkom srpske vojske na Krfu, a na kraju oduševljen pobjedom i probojem Solunskog fronta.
Brzim prodorom od Soluna moravskom i vardarskom dolinom do Beograda za svega mjesec dana presječena je strategijska vertikala Centralnih sila, što je u velikoj mjeri uticalo na ishod rata.
Nešto više od polovine ukupnog sastava srpske vojske u završnim operacijama na Solunskom frontu i u njegovom proboju činili su dobrovoljci.
U ukupnom sastavu bilo je oko 30.200 srpskih dobrovoljaca iz prekomorskih zemalja, zatim 25.700 dobrovoljaca prispjelih iz zarobljeništva u Rusiji, te 1.300 Hercegovaca iz crnogorske vojske.
Srbi van Srbije napuštali su redove austrougarske vojske u koju su bili prisilno mobilisani i prelazili u vojsku Srbije.
Od započinjanja ratnih operacija na Solunskom frontu pa do oslobođenja Bitolja srpska vojska izgubila je gotovo 29.000 ljudi.
Probojem Solunskog fronta srpska vojska je ne samo oslobodila Srbiju, već i Srbe sa prostora današnje BiH i Hrvatske, ali i druge južnoslovenske narode koji su, poput Hrvata u Dalmaciji i Zagrebu, te Slovenaca tražili ujedinjenje sa Srbijom i stvaranje nove države – Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, kasnije preimenovane u Jugoslaviju.
Izvor: Glas Srpske
